مقدمه:

ویژگی های یاران امام زمان :

حضرت امام صادق (ع)  در روایتی ویژگی هاو برنامه های کسانی که می خواهند از یاران امام زمان(ع) باشند را بیان کرده اند .

می فرمایند :«هرکس خوشحال می شود و دوست دارد که در شمار یاران حضرت مهدی (ع) باشد سه ویژگی داشته باشد ؛

یکی منتظر بودن ، دومی باورع بودن و سومی اخلاق کریمانه و بزرگوارانه داشتن »

ویژگی نخست : منتظر بودن

انتظار کشیدن – که از وظایف یاران امام مهدی (ع) است – یک حالت و عمل قلبی و درونی ست که آثار و برکت های فروان بیرونی هم دارد . انسان منتظر ،دائماًبه در ، نگاه می کند پیوسته در درون و باطن به عالم بالا نگاه می کند که آقایش کی تشریف می آورد .

پس اولین اثر انتظار ،این است که انسان را دائماًبه یاد منتظر می اندازد یعنی در حقیقت انسان منتظر ، یک لحظه هم از یاد آن حضرت غافل نیست .

دومین اثر ،آماده شدن و مهیا شدن برای آمدن امام زمان (ع) است. فردی به خدمت رسول اکرم (ع) آمد و عرض کرد:« یا رسول الله !روز قیامت در چه زمانی واقع خواهد شد ؟»و چون هنگام نماز این را پرسید، رسول اکرم (ع) ابتدا تشریف بردند و نماز خواندند و سپس فرمودند : «شخصی که آن سوال را کرد ، کجاست ؟» سائل آمد ، امّا پیامبر اکرم این جواب ها را ندادند که عملش نزد خداست » یا «زمانی که چنین و چنان » بلکه فرمودند :«برای قیامت چه آماده کرده ای»؟

مشابه همین ، شخصی از امام صادق میپرسید : آقا جان !گشایش فرج شما اهل البیت چه زمانی است؟ امام (ع) فرمودند : تو را به فرج چه کار در حالی که از کسانی هستی که دنیا را می خواهند و دنیا طلبند ! کسی می پرسد فرج چه زمانی است ، که خود را برای آن ساخته و آماده کرده است تو فرج را برای آن می خواهی که دنیایت آباد شود ! مشکلات اقتصادی و سیاسی برود تو خود آقا را نمی خواهی می خواهی آقا بیاید تا دنیایت را آباد کند بنابراین پرسشت بی جاست

پس مهّم آماده بودن برای ظهور است .

اثر سوم انتظار ، لحظه شماری انسان منتظر برای آمدن آن حضرت (ع) می باشد لحظه به لحظه می گوید : «خدا کند تو بیایی » اصلاً آمدن حضرت (ع) را در خواب می بیند تا اینکه بگوید نعوذ بالله – آقا تا هزار سال دیگر هم ظهور نمی کند

ویژگی دوم : باورع بودن

دومین ویژگی یاران امام زمان (ع) تهذیب نفس و خود سازی است . خوب است برای روشن شدن معنای ورع ، مثالی بزنم . عرب به «حریم زمین زراعی و کاشته شده » تقوا می گوید و به چندین متر دورتر از مرز و محدوده ی آن زمین ، که مراقبت می کنند تا گوسفندی به آن جانیاید تا مبادا کم کم وارد اصل  زمین شود ، ورع نام می دهد.

چوپانی که گوسفندان را لبالب و در مرز می چراند ، باید بداند که گوسفندان وارد زمین دیگران خواهد شد ؛ چوپانی که می گوید :«من مراقبم و نمی گذارم وارد زمین مردم شوند » باید بداند که تا کمی سرش را تکان دهد ، گوسفندان ، وارد زمین دیگری خواهند شد و از کاشته های دیگران خواهند خورد .

پس درست این است که حیواناتش را در فاصله ی پنجاه متری یا صد متری از زمین مردم – که به آن قرق گاه می گویند – نگه دارد تا اگر گوسفندی به سمت آن زمین حرکت کرد ،با این اشاره یا صدا آن را برگرداند و جلوش را بگیرد .

در اسلام هم یک منطقه ممنوعه داریم و یک منطقه قرق منطقه ممنوع ، گناه است و منطقه قرق شده، مکروهات و شبهات .

دوری از گناه ، تقوا و دوری از مکروهات و شبهات ، ورع نام دارد .

اگر کسی بگوید :« می روم و در مرز سرزمین گناه می ایستم و گناه نمی کنم » بداند که شیطان می آید و آرام به گناه هلش می دهد!

برای حفظ خودمان ، باید یک سری مستحبات را انجام دهیم ، مستحبات ، بازوی واجبات است و باید یک سری مکروهات را هم ترک کنیم دوری از مکروهات ، به دوری از حرام و گناه کمک می کند .

پس امام صادق(ع) می فرمایند : « هر کس می خواهد از یاران مهدی باشد ، علاوه بر ترک گناه ، باید از شبهات هم دوری کند » یعنی معامله ی شبه ناک انجام ندهد. به جلسات شبه ناک نرود سخنان شبه ناک نگوید امضای شبه ناک نکند . باید مواظب باشد که هر چیزی در آن شبه ی عقلی و عرفی است (نه شبهی برخاسته از وسوسه !) مرتکب نشود .

ترک شبه ها میان انسان و امام زمان (ع) و تشابه به وجود می آورد البتّه حضرت (ع) درجات و مقاماتش و بی نهایت است و این یک درجه از آن هاست . ایشان دریای تقوا و ورع هستند و این ها که ما گفتیم، یک قطره بود باید قطره شد ، آن گاه به دریا پیوست !

نکته ی جالب دیگری هم که از این قسمت از روایت می توان استفاده کرد این است که « اهل مرع ، اهل کار و کوشش هستند و نه اهل در خانه نشستن و کاری با جامعه نداشتن » زیرا می فرماید : یعنی اهل حرکتند اما با ورع در میان مردم زندگی می کند با ورع به محل کار می رود با بستن در مغازه ، کار حل نمی شود !یاران حضرت (ع) ورع را پشت کفه ی ترازو ، پشت میز کار و در محل کار خود ، همراه دارند .

ویژگی سوم : داشتن محاسن اخلاق

ویژگی سوم یاران امام زمان (ع) طبق روایت امام صادق (ع)- داشتن اخلاق کریمانه است

آن صفاتی که فطرت ، بر خوبی ان ها شهادت می دهد و امامان معصوم (ع) از آن ها مدح  تمجید کرده اند ، باید در وجود یار و یاور مهدی (ع) باشد مانند سه صفتی که در این روایت شریف آمده است :

می فرمایند :« سرور خلق های نیک و خوب ، سه خصلت است ؛ اهل انصاف بودن ، مواسات با برادران دینی و همواره به یاد خدا بودن ».

پس اولین سید و سرور اعمال ،انصاف است انسان باید در همه چیز اهل انصاف باشد ؛در داوری میان دیگران ،در گفتار ،در معامله،در روبه رو شدن با مردم ،در نگاه و در هر جایی که بشر در آن جا به رعایت انصاف نیاز دارد .

همین صفت  انصاف داشتن اگر در انسان به وجود آید ، ربط معنوی و روحی میان او و امام زمان (ع) برقرار می شود ، داستان پیرمرد قفل ساز که به سبب همین منصف بودن ، خدمت امام زمان (ع) می رسید ، معروف است .

دومین عملی را که آقای اعمال شمردند ،مواسات با برادران دینی است . یعنی به آن ها در مسائل مالی کمک برساند و یاری کند.خیلی بد است که در میان مسلمانان ، شخصی ور شکست شود و کارش به زندان بکشد امّا همه ی اطرافیان او میلیون ها تومان پول داشته باشند !آیا با این وضع می شود توقّع داشت که از یاران حضرت مهدی (ع)بود ؟ حضرت می فرمایند: « این دوست من است ،چرا گرفتاری او را حل نکردید!»اولیای خدادر زندگی مواسات داشتند امامان معصوم (ع)اهل مواسات بودند.

در دعایی که ماه مبارک رمضان می خوانیم و با جمله «الّلهٌم ادخل علی اهل القبور السّرور» آغاز       می شود ، دو مرتبه از خدا می خواهیم که قرض و دین وامداران را بپردازد و سه بار هم می خواهیم که فقر نیازمندان را بر طرف کند خداوند که آسمان را سوراخ نمی کند تا از آن بالا سّکه و جواهر و خانه و .......بر سر آن ها  بریزد !می فرماید :« من به تو می دهم؛اگر راست می گویی و دلت برای آن ها می سوزد ، تو به آنان بده !»حالا دعا هم مانند قرآن است ؛چطور دربار ی قرآن فرموده اند : چه بسیار قرآن خوانی که قرآن را لعنت می کند .

چرا ؟ چون قرآن آن را می خواند ولی به آن عمل نمی کند درمان ها و دارو ها می بیند ولی دارو را مصرف نمی کند دعا هم ،همین قاعده و قانون را دارد اگر کسی دعا بخواند ولی به مقتضایان عمل نکند باز هم مورد لعن است !

سومین عمل برجسته – که در این روایت بود – در همه حال یاد خداوند بودن . چه در خلوت و چه درجلوت؛ چه در میان مردم و چه دور از مردم ؛ چه در بیداری !یاد قلبی و باطنی خدا را در همه حال داشته باشید.

اگر همین سه خلق بزرگ در وجودمان حاصل کنیم ، بدانیم که با امام زمان (ع) ربط پیدا خواهیم کرد.

فایده ها و آثار تقوا :

یکر از ویژگی های یاران حضرت مهدی (ع) طبق این روایت از امام صادق (ع)داشتن تقواست . ببینیم اگر کسی در کلاس تقوا قرار گرفت ، چگونه در کلاس انتظار قرار می گیرد و رابطه ی معنوی با  امام زمان (ع) پیدا می کند.

مرحوم شیخ عباس قمی از زبان یکی از عارفان ، دوازده خصلت و اثر برای تقوا نام می برد که همه را از قرآن کریم برداشت کرده است

به این صورت که تقوا :

1. مورد ستایش خداست.

2. موجب حفظ و حراست آدمی است.

3. باعث تایید و پیروزی است.

4. موجب صلاح و درست شدن کار آدمی است.

5. باعث بخشایش گناهان است .

6. سبب دوستی و محبّت خداوند است .

7. قبولی اعمال را در پی دارد.

8. اکرام و عزیز بودن نزد خدا را دارد .

9. مژده ی الهی در هنگام مرگ را در بر دارد .

10. باعث رهایی در هنگام مرگ ، از آتش جهنّم است .

11. جاودانگی در بهشت را به دنبال خواهد داشت .

12. رها شدن از سختی ها و به دست آوردن روزی حلال

انسان باید بنده ی خدا شود و با گناه مبارزه کند اولیای خدا به برکت تقوا بر مشکلات غلبه می کنند و از بن بست های زندگی خارج می شوند خدای منّان حلال ها ، و حرام ها ،مسیرها و موضع گیری ها را به انسان می فهماند لذا حضرت علی (ع) نیز این آیه را می خواندند: کسی که تقوی داشته باشد ، خداوند برایش برون رفتی از فتنه ها و نوری که در تاریکی ها به وسیله ی آن راه را می پیماید ، قرار می دهد.

گاهی انسان در بن بست فکری قرار می گیرد الان می خواهم موضع گیری کنم؛ الان می خواهم رای بدهم ؛ اصلح چه کسی است؟

الان حرفی شنیده ام که نمی دانم درست است یا باطل ؛این ها بن بست است بن بست های درونی و باطنی که انسان در آن گم و گیج می شود .

امّا کسی تقوا داشت ، خداوند در انواع سختی ها و فتنه ها و بن بست ها به او کمک می کند و راه را نشان می دهد.

تقوا ، اطرافیان انسان را هم در رحمت قرار می دهد.

می شود انسان به جایی برسد که خدای منّان به طفیل وجود او عذاب و گرفتاری را از دیگران بردارد ما خیال می کنیم خیلی از برکت ها به سبب مردم است ؛ در حالی که به خاطر اولیای الهی است که در میان ما زندگی می کنند و نفس می کشند و خدا را به واسطه ی آنان به دیگران عنایت می کند .

مرحوم احمد چلویی هم ، همین گونه بود زمانی ایشان می خواستند از تهران برود ؛ وسایلش را که جمع می کند می بیند فرشته ای آمد و ندا داد :«از تهران نرو که زلزله به خاطر تو از تهران دفع شده است »

تقوا سبب ارتباط با حضرت مهدی (ع) است .

دومین اثری که می توان برای تقوا به دوازده اثر یاد شده ، افزود ،این است که تقوا ، موجب پیوستگی و ارتباط با امام زمان(ع) است .

زیرا یکی از علّت ها و انگیزه های قیام ایشان ، این است که آن حضرت (ع) همه ی جوامع بشری را و همه ی گروه ها را بر محور تقوا گرد هم جمع می کند .

در دعای ندبه می خوانیم : «کجاست آن کسی که همه ی سخنان را بر اساس تقوا الهی ، گرد هم می آورد ؟ ... کجاست کسی که دامن و دامنه ی پراکنده را بر اساس صلاح مردم و رضای خداوند ، جمع و مرتّب می کند ؟»

گاهی ممکن است یک جامعه به وحدت سیاسی یا اقتصادی یا نظامی برسد امّا امام زمان (ع) جوامع را بر اساس تقوا و بندگی به وحدت می رساند. « انجامواجبات و ترک محرّمات !»این شعار امام زمان (ع) است .

آن آقایی که می آید و اصلاح جامعه و خشنودی خدا را به هم پیوند می دهد کجاست ؟

امام زمان (ع)جامعه را از فساد و بی بند و باری ، از جنایت و تبعیض و هرزگی ، نجات می دهد . جامعه، یک جامعه صالح و شایسته ی قرآنی و ولایی می شود .این، فلسفه ی قیام حضرت (ع)است پس اگر من نیز در عصر و زمان غیبت، خود را برای تقوا آماده کنم و خود سازی کنم ، خودبخودفلسفه ی حکومت ایشان (ع) را در وجودم پیاده کرده ام و در نتیجه با حکومت ایشان ، سنخیّت و تشابه و سازگاری پیدا کرده ام .وقتی هم این ها حاصل شد ، ارتباط با آن حضرت (ع) هم حاصل می شود

خداوند ان شاء الله – ما را از متّقین قرار دهد !

راه های خود سازی و تهذیب نفس :

گفتیم که انسان منتظر ، کسی است که خود را به سه صفت ،آراسته کند.یکی ، دوری از حرام ؛دومی انجام واجبات خدا ؛سومی داشتن اخلاق الهی . و بدون این ها معلوم نیست که انسان در زمان غیبت امام زمان (ع) موفّق به دیدار ایشان و در زمان ظهور ، موفق به یاری ایشان شود.

حدیثی از پیامبر آمده : خوشا به حال کسی که قیام کننده ی دودمان مرا ادراک کند و پیش از قیام او ، از او پیروی کند!»

در این روایت فرمودند :« ادراک کند »و نگفتند: «ببیند» این دو ،با هم فرق می کند که گاهی همدیگر را می بینیم و سالیان دارازی یکدیگر را ملاقات می کنیم ولی نسبت به همدیگر شناخت پیدا نکرده ایم این را عرب تعبیر به «رویت» می کند یعنی دیدن اما اگر شناخت پیدا شد از آن با واژه ی «ادراک » تعبیر می کند.

زمانی انسان می تواند امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف – را علاوه بر شناخت و ادراک ، ببیند ، که در هر سه زمینه ی ترک حرام ، انجام واجبات و نشستن در کلاس ریاضت و مکارم اخلاق تلاش کند و موفق شود .

چه کنیم تا نزدیک ترین راه را برای رسیدن به کمالات و اخلاق عالی بپیماییم تا میان ما و حضرت مهدی (ع) ارتباط برقرار شود ؟

منتظر،یعنی آماده . یعنی انسانی که در فهرست انتظار ، در سالن انتظار بسر می برد گوش به زنگ است که ندای آسمانی و آوای ملکوتی جبرئیل بلند شود.

راه های خود سازی :

راه اول : خواندن کتاب های اخلاقی : یعنی صفحه به صفحه ی این کتاب های اخلاقی را بخوانیم کتاب هایی مانند معراج السعادۀ نوشته ی مرحوم ملّا احمد نراقی یا جامع السعادات که نوشته ی پدر او ، مرحوم ملّامهدی نراقی یا کتاب قلب سلیم از شهید آیۀالله دستغیب که در آن ارزش های انسانی و رذیلت های اخلاقی را مورد بحث قرار داده است

راه دوم : تفکّر، محبّت ، مخالفت نفس: راه دوم که نزدیک ترین راه برای رسیدن به همه ی کمالات – و در نتیجه آماده شدن برای ظهور و یاران امام زمان (ع) است – معجونی از اندیشه و مهر ورزی و ضدّیت با خواسته های نفس است که من هر کدام از این سه را خیلی مختصر بیان می کنم  این راه مانند اتوبان ، یک طرفه و بزرگ است و در مقایسه با راه قبلی – که عمر نوح می خواست !- میان بر ، به حساب می آید .

2. محبت

کار دومی که در راه دوم مطرح می شود ، محبّت است . یکی از بزرگان می گوید «همه ی مقامات پس از محبّت  - مانند شوق و انس و رضا- میوه ای از میوه ها و نتیجه ای از نتایج محبّت است و همه ی مقامات پیش از محبّت – مانندتوبه و صبر و زهد – و مقدمه ای از مقدمه های مقام محبت هستند».

خداوند متعال می فرماید:« در دنیا زاهد باشید» و در حدیثی جالب و زیبا امام علی (ع) فرمودند:«زهد از سه حرف تشکیل یافته و هر کدام از این ها یک معنی دارد .زای آن یعنی ترک زینت ؛ های آن یعنی ترک هودا؛ دال آن یعنی ترک دنیا »با این مقامی که زهد دارد ، علما گفته اند :«زهد مقدمه ی محبّت به خداست» یعنی تا انسان تجمّل گرایی و هوای نفس و دنیا را کنار نگذارد ، به محبت و دوستی حضرت رب العالمین  نمی رسد .

3. مخالفت با نفس

در روایتی وارد شده که چهار نفر همیشه و دائماً در محضر مقدس و مبارک آقا امام زمان (ع) هستند ؛ مانند حضرت خضر و الیاس . این عده «اوتاد» نام دارند.

عده ای دیگر – که یک درجه از اوتاد پایین ترند - «ابدال» نام دارند .

این گروه را برای این ابدال می نامند که با در گذشت هر کدامشان ، فرد دیگری که در مقام پایین تر از اینان قرار دارند - «اشرف» یا «نجبا» - جایگزین وی می شود در روایتی رسول اکرم (ع) درباره ی آن ها فرموده اند :«ابدال ،مقام خود را با نماز و روزه و صدقه ی فراوان به دست نیاورده اند ؛ بلکه با جان نثاری و از جان گذشتگی به دست آورده اند » در همین حدیث وارد شده که ابدال نیز با امام زمان (ع) ارتباط مستقیم دارند و معنای این کلام ، این است که هر کس می خواهد با امام زمان (ع) مرتبط باشد باید از جهان و دنیا دل بکند و علاقه اش را قطع کند . یعنی با نفس امّاره مبارزه کند با علاقه ی غیر عقلایی و با وابستگی هایی که مانع سلوک به سوی خداست ، مجاهده کند .

ابدال ، ابدال نشدند مگر ما هم باید کوه نفسمان را له کنیم و از میان ببریم آن گاه حضرت ولی عصر – عجل الله فرجه- خود به سراغمان خواهد آمد.

آفت و عافیت زمان غیبت :

در میان روایاتی که درباره ی حضرت مهدی (ع) وارد شده ، به دو دسته اخبار برخورد..